Wyrób włókienniczy powstający z przędzy, przez tworzenie rządków lub kolumienek.
Przędza w dzianinie ma bardzo duże wrobienie, dzięki czemu dzianina jest bardzo miękka i elastyczna, oraz rozciągliwa we wszystkich kierunkach.
W przeciwieństwie do tkaniny, dzianina robiona jest szydełkami z jednej nitki albo na osnowarkach z jednej i wielu osnów. Różnica pomiędzy tkaniną a dzianiną jest łatwa do określenia - tkanina jest bardziej sztywna w dotyku i rozciąga się tylko w jedym kierunku: wzdłuż swojej długości, ponieważ wytwarza się ją z dwóch rodzajów nici (wątku i osnowy), które są ze sobą przeplatane na krzyż.
Dziewiarstwo powstało prawdopodobnie około 500 roku n.e. na Bliskim Wschodzie i we wschodniej części Morza Śródziemnego.
Najstarszymi zachowanymi wyrobami dziewiarskimi, są skarpetki z Egiptu pochodzące z XI wieku.
Są bardzo cienkie, mają skomplikowaną kolorystykę, a do wykonania niektórych elementów wymagany był lewy ścieg.
Ten stopień skomplikowania sugeruje, że dziewiarstwo jest znacznie starsze, niż mogą udowodnić odkrycia archeologiczne - niestety większość dzianin stanowiła bawełna, lub jedwab i po prostu nie przetrwały do dnia dzisiejszego.
W Europie dziewiarstwo rozpowszechniło się dopiero XIV wieku. Hiszpańskie rodziny królewskie zatrudniały muzułmańskie dziewiarki, a ich dzieła są jednymi z najwcześniejszych znanych wyrobów dziewiarskich w Europie. Wykonywały wiele różnych przedmiotów, takich jak poszewki na poduszki i rękawiczki.
Ostatecznie dziewiarstwo stało się szczególnie popularne w Skandynawii, gdzie niezbędne okazały się cieplejsze czapki, rękawiczki, odzież wierzchnia i nie tylko. Zarówno klimat, jak i dostępność przędzy sprawiły, że dużą popularnością zaczęła cieszyć się wełna.
Początkowo dzianiny wyrabiano ręcznie - za pomocą drutów lub szydełka.
Dopiero w 1589 roku pastor angielski William Lee zbudował ręczną falowarkę płaską do wytwarzania pończoch ze szwami. Ten wynalazek zapoczątkował powstanie manufaktur pończoszniczych.
W roku 1863 powstała maszyna o konstrukcji zbliżonej do obecnie używanych.
Dzianiny mogą być gładkie, wzorzyste, ażurowe, fakturowane lub z okrywą włókienną.
Mogą występować w różnych rodzajach: bawełniana, wełniana, swetrowa lub dresowa.
Ciekawostka:
Co było pierwsze, robienie na drutach czy szydełko? Trudno powiedzieć, ponieważ zarówno robienie na drutach, jak i przy pomocy szydełka narodziły się z techniki zwanej Nålebinding, co w języku duńskim dosłownie oznacza "wiązanie za pomocą igły". Uważa się, że najstarszy znany przykład Nålebinding pochodzi z 6500 roku p.n.e.